Stichting Jiddisj

Laatst bijgewerkt op 03-02-2021

de letters kunnen worden vergroot met control + en verkleind met control -

foto: Fiona Fein		Jan Waas: 1946-2021 Op 25 januari is Jan Waas overleden. Daarmee is niet alleen een mens van ons weg, een erg goed mens, een מזג-טובֿ ‘mezeg tov’, maar ook een instituut. Want Jan was in zijn eentje een muzikaal kenniscentrum. Niet alleen bezat hij twee wanden grammofoonplaten, CD’s, minidisks, cassettes en bladmuziek, in zijn hoofd zat een schat aan kennis van volksmuziek, folkmuziek, joodse muziek. Jiddisj, Sefardisch, Israëlisch. Hij had een geheugen voor muziek. Hij wist wie in Nederland welke platen in huis had. Hij kon voor menige band hun eerste opname tevoorschijn toveren, die ze zelf niet meer hadden. Hij wist verbanden te leggen, van melodieën en teksten die door het ene volk van het andere opgepikt werden... lees het volledige in memoriam

Het winternummer van Grine medine is half januari 2021 verschenen.

Sinds 2019 organiseert de Israëlische Instantie voor Jiddisje Cultuur jaarlijks de Nationale Jiddisje verhalenwedstrijd. Drie van de prijswinnende verhalen publiceren we in nummer 75.

Uit Israël komt meer interessant nieuws: de bekende auteur Etgar Keret won de prestigieuze Sapirprijs en mocht het winnende boek – in het Nederlands verschenen als Mijn konijn van vaderskant – laten vertalen in een taal naar keuze. Hij koos voor Jiddisj. Niet alleen als eerbetoon aan zijn ouders, maar ook omdat hij zich meer verwant voelt met de grote negentiende-eeuwse Jiddisje schrijvers dan met zijn moderne Israëlische collega’s.

tekening: Ieke Spiekman

L. Botwinik: Zweefwezen

’Fli farbn-flaterl, fli!’ (‘Vlieg, kleurenvlinder, vlieg!’) van Lejbl Botwinik is een van de drie winnaars van de Nationale Jiddisje Verhalen wedstrijd 2020, georganiseerd door de Israëlische Nationale Instantie voor Jiddisje Cultuur. Botwiniks prachtige vertelling over een zweef- wezen, dat nu eens de vorm aanneemt van een grote, kleurige vlinder en dan weer van een lucht ballon, een donker kleed of een voetbal, is een klassiek en tegelijker tijd modern kinderverhaal.

Voor wie Jiddisj op een elementair niveau kan lezen, is het verhaal goed te volgen.

lees het verhaal

Etgar Keret vertaald in het Jiddisj

De ook in Nederland populaire Israelische schrijver Etgar Keret heeft de Sapir-prijs voor literatuur gekregen voor zijn laatste verha-lenbundel. Als onderdeel van de prijs mocht hij dat boek behalve in het Arabisch ook in de taal van zijn keuze laten vertalen. Hij koos voor Jiddisj, omdat Jiddisj de moedertaal van zijn uit Polen afkomstige ouders was.

De titel van de verhalenbundel luidt Takala beketsa hagalaksia en in het Jiddisj:
Sjteroeng oifn rand foen der galaksië.

Het grote Sjolem Alejchem OCR-project

Enige tijd geleden is Refoyl Finkel met een project begonnen het volledige werk van Sjolem Alejchem om te zetten in digitale tekstbestanden.
Hij heeft daartoe een OCR-pro-gramma ontwikkeld dat gescande boekpagina's (plaatjes) converteert naar een modern digitaal tekst-bestand. Hoe goed zijn programma ook is, in een geconverteerde tekst blijven altijd fouten zitten.

zie hier Finkels website:

lees meer over het project

tekening: Ieke Spiekman

Arme lui rondom de kachel -
Chaim Grade

Elke dag dat de wind kouder werd en het harder sneeuwde kwamen er meer haveloze sloebers naar de ‘Stille minje’ om zich bij de kachel te warmen. Als Eljokem Pap vanuit zijn hoekje waar hij zijn houtsculpturen aan het snijden was een dergelijke gast zag binnenkomen, stond hij op en bleef stokstijf staan als een vogelverschrikker op een akker van wiens kop de wind een lap stof had afgerukt, waardoor hij de zwermende zwarte vogels niet meer aan het schrikken bracht.
lees meer

Le port d'Amsterdam

Willy Brill vertaalde het beroemde chanson van Jacques Brel in het Jiddisj en Rolinha Kross zingt het!

In port Amsterdam
woe di jam-mener zingen
mit lejmene tsinger
aroem grois Amsterdam.

In port Amsterdam
lejgt dos jam-folk zich sjlofn
wi a bloetroite fon
af der soemner jabosje.

lees en luister

Sutzkever gedichten in het Van Ostade

Op 14 november 2014 werd in het Van Ostadetheater een herdenkingsbijeenkomst gewijd aan de begin dit jaar overleden dichter Avrom Sutzkever.
In het filpje hiernaast dragen Gloria Fein en Jan Waas twee gedichten van Sutzkever voor.

Klik hier voor een kort filmpje van het optreden

meer video's

Online cursus Jiddisj

ga in het menu naar OVER HET JIDDISJ/JIDDISJ VOOR BEGINNERS

Maichldik

S’iz zoentik sjpet oif der nacht.
Es gloest mir epes tsoe nasjn.
Nit kejn pomidor oder kalifjor,
azoins iz mir gants oembatamt.
Bloiz ejn zach iz take rejtsndik:
sjokolad ongefilt mit sjmant.

lees meer...

Sprakeloos water

Verschenen bij Meulenhoff. Een spiegel van de moderne Jiddisje poezie, vertaald door Willy Brill.
Met gedichten van Perets, Gebirtig, Steinbarg, Markisj, Koelbak, Leivik, Ravitsj, Molodovsky, Glatstein, Grade, Bialik, Greenberg, Manger, Sutzkever, Berinski en vele anderen. Naast het vertaalde gedicht staat steeds de transcriptie van het oorspronkelijke Jiddisje gedicht.